Dobra osobiste to wartości niematerialne, takie jak dobre imię, wizerunek, prywatność czy godność, które stanowią fundament tożsamości i bezpieczeństwa każdej osoby. Ich naruszenie – niezależnie od tego, czy nastąpiło w życiu prywatnym, zawodowym, czy w przestrzeni internetowej – może prowadzić do poważnych konsekwencji psychicznych, społecznych oraz prawnych. Kodeks cywilny (art. 23 i 24) przewiduje skuteczne środki ochrony dóbr osobistych, takie jak żądanie zaniechania naruszeń, usunięcie ich skutków, zadośćuczynienie pieniężne czy przeprosiny. Co istotne, prawo zakłada domniemanie bezprawności naruszenia – to osoba naruszająca musi udowodnić, że jej działanie było zgodne z prawem.
Ochrona dóbr osobistych przysługuje nie tylko osobom fizycznym, ale również osobom prawnym – takim jak firmy, fundacje czy stowarzyszenia. Również one mają prawo do obrony swojej renomy, wizerunku czy pozycji na rynku. Kancelaria oferuje kompleksowe wsparcie w sprawach o naruszenie dóbr osobistych – zarówno na etapie przedsądowym, jak i w postępowaniu sądowym. Pomagam Klientom skutecznie reagować na pomówienia, hejt w Internecie, naruszenia wizerunku czy nieprawdziwe publikacje, dobierając strategię odpowiednią do rodzaju naruszenia i jego skutków.
Choć dobra osobiste nie zostały jednoznacznie zdefiniowane w przepisach, art. 23 Kodeksu cywilnego wskazuje przykładowy katalog takich wartości. Należą do nich w szczególności:
zdrowie,
wolność,
cześć (rozumiana jako dobre imię),
swoboda sumienia,
nazwisko lub pseudonim,
wizerunek,
tajemnica korespondencji,
nietykalność mieszkania,
a także twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska.
Lista ta nie jest zamknięta – orzecznictwo dopuszcza możliwość uznania za dobro osobiste również innych wartości, takich jak np. prywatność, życie rodzinne, godność osobista, godność pracownicza czy tożsamość płciowa.
Czym są dobra osobiste?
Jeśli wezwania przedsądowe nie przyniosą efektu, poszkodowany może wystąpić z powództwem do sądu. Sprawy tego rodzaju należą do właściwości sądów okręgowych. Powód może domagać się w pozwie zaniechania dalszych naruszeń, usunięcia skutków dotychczasowych działań (na przykład poprzez przeprosiny czy sprostowanie), zapłaty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, a także – w określonych przypadkach – odszkodowania za szkodę majątkową. Opłata sądowa za wniesienie pozwu wynosi obecnie 600 zł.
Ważnym elementem sprawy jest przedstawienie przez powoda dowodów na to, że naruszenie miało miejsce i w jakim zakresie. Mogą to być zrzuty ekranu, nagrania, zeznania świadków, korespondencja lub inne dokumenty. Należy również wskazać, jakie skutki wywarło to naruszenie – zarówno w sferze psychicznej, jak i społecznej czy zawodowej.
Jak wygląda postępowanie sądowe w sprawach o naruszenie dóbr osobistych?
Naruszenie dóbr osobistych może mieć miejsce również w środowisku zawodowym. Do najczęstszych przypadków należy publiczne poniżanie pracownika, ujawnienie informacji o wynagrodzeniu, stosowanie gróźb lub mobbingu, a także naruszanie jego godności poprzez działania dyskryminujące lub wykluczające.
W takiej sytuacji możliwe jest nie tylko dochodzenie roszczeń na gruncie Kodeksu cywilnego, ale również skorzystanie z instrumentów przewidzianych w prawie pracy. Art. 55 § 11 Kodeksu pracy daje pracownikowi możliwość rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez pracodawcę – w tym naruszenia godności osobistej pracownika.
Dobra osobiste w miejscu pracy
Zgodnie z art. 24 § 1 Kodeksu cywilnego, osoba, której dobro osobiste zostało zagrożone lub naruszone cudzym działaniem, może domagać się zaniechania tego działania, usunięcia jego skutków, a także zadośćuczynienia pieniężnego lub zasądzenia odpowiedniej kwoty na cel społeczny. Co istotne, ustawodawca przewidział domniemanie bezprawności – to pozwany musi wykazać, że jego działanie było zgodne z prawem, np. realizowało uprawnienie do krytyki lub wolności wypowiedzi.
Ochrona dóbr osobistych może być dochodzona na drodze sądowej, ale często działania przedsądowe – takie jak wezwanie do zaprzestania naruszeń, żądanie usunięcia wpisów czy publikacja sprostowania – pozwalają osiągnąć cel szybciej i bez konieczności wnoszenia pozwu.
Podstawy prawne ochrony dóbr osobistych
Szczególną kategorię stanowią dziś naruszenia dóbr osobistych w Internecie. Hejt, pomówienia, rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji, publikacja wizerunku bez zgody czy nieautoryzowane nagrania stają się coraz powszechniejsze. Poszkodowani często czują się bezradni wobec anonimowości sprawców i szybkości rozpowszechniania treści.
Nasza kancelaria pomaga w zabezpieczeniu dowodów naruszenia (np. poprzez archiwizację stron internetowych i pozyskanie danych od administratorów), identyfikacji sprawców, a także w usuwaniu bezprawnych treści z portali internetowych. W razie potrzeby kierujemy także sprawy na drogę sądową, domagając się ochrony dóbr osobistych naszych klientów.
Naruszenia dóbr osobistych w Internecie i mediach społecznościowych
Osoba, która narusza cudzą godność, dobre imię czy prywatność, może ponieść konsekwencje na drodze cywilnej. Poszkodowany ma prawo domagać się, by sprawca zaprzestał rozpowszechniania fałszywych informacji, publicznie przeprosił, a także naprawił wyrządzoną krzywdę poprzez zapłatę odszkodowania lub przekazanie pieniędzy na cel dobroczynny.
Poza odpowiedzialnością cywilną, zniesławienie podlega też przepisom prawa karnego. Zgodnie z kodeksem karnym, osoba dopuszczająca się tego czynu może zostać:
ukarana grzywną,
objęta ograniczeniem wolności (np. prace społeczne),
a jeśli pomówienie rozpowszechniono publicznie, np. w mediach – może trafić do więzienia nawet na rok.
Sąd może również zobowiązać sprawcę do zapłaty określonej kwoty na rzecz poszkodowanego, organizacji charytatywnej takiej jak Polski Czerwony Krzyż, albo innej instytucji społecznej wskazanej przez pokrzywdzonego.
W przeciwieństwie do wielu innych przestępstw, ściganie za zniesławienie odbywa się z inicjatywy samej osoby pokrzywdzonej – nie zajmuje się tym prokuratura z urzędu. Pokrzywdzony wnosi prywatny akt oskarżenia do sądu – może to zrobić sam lub z pomocą adwokata. W takim piśmie należy wskazać:
osobę, której zarzuca się popełnienie przestępstwa,
opis tego, co się wydarzyło,
oraz dowody potwierdzające stawiane zarzuty.
Jeśli wcześniej konieczne jest zabezpieczenie dowodów, poszkodowany może zgłosić się na Policję – ta podejmie stosowne działania i przekaże sprawę do sądu.
Zgodnie z obowiązującym prawem, zniesławienie nie musi dotyczyć wyłącznie jednej osoby. Ofiarą mogą być również:
grupy ludzi,
firmy,
fundacje i stowarzyszenia,
instytucje publiczne,
a nawet podmioty nieposiadające osobowości prawnej.
Pomówienie zawsze popełnia konkretna osoba fizyczna, ale już skutki tego czynu mogą dotyczyć różnych typów podmiotów – zarówno indywidualnych osób, jak i całych organizacji.
Zniesławienie jako przestępstwo
POZNAŃ CZARNKÓW
W ramach działalności kancelarii oferowana jest pomoc prawna w sprawach związanych z naruszeniem dóbr osobistych, takich jak dobre imię, godność, prywatność, wizerunek, cześć, tajemnica korespondencji czy prawo do życia rodzinnego wolnego od zakłóceń. Reprezentuję Klientów zarówno na etapie przedsądowym, jak i w toku postępowań sądowych, dbając o kompleksową ochronę ich interesów oraz dążąc do możliwie pełnego usunięcia skutków naruszenia.
Sprawy dotyczące dóbr osobistych często wymagają indywidualnego podejścia, wrażliwości i pełnej dyskrecji. Naruszenia tego rodzaju mogą nieść ze sobą nie tylko konsekwencje prawne, lecz również osobiste – wpływając na poczucie bezpieczeństwa i stabilności. Dlatego też działania kancelarii ukierunkowane są nie tylko na dochodzenie należnych roszczeń, takich jak przeprosiny, zadośćuczynienie czy usunięcie treści naruszających prawa, ale także na wsparcie Klienta w przywróceniu równowagi i ochronie jego dobrego imienia – zarówno w kontekście życia prywatnego, jak i zawodowego.
POZNAŃ
Jeżeli potrzebujecie Państwo pomocy prawnej w zakresie ochrony dóbr osobistych, zapraszam do kontaktu.
Istnieje możliwość umówienia się na konsultację telefoniczną, spotkanie w kancelarii lub omówienie sprawy drogą mailową.
MOŻLIWE SĄ SPOTKANIA STACJONARNIE W :
Kancelaria Adwokacka Anna Skibicka
telefon : 665-496-343
email: skibicka@adwokat-skibicka.pl
NIP :7792575807
POZNAŃ (adres korespondencyjny):
Plac Wolności 18 -lok. IVp. 61-739 Poznań
CZARNKÓW
ul. Kościuszki 1, 64-700 Czarnków